Alkomat to urządzenie, które bada zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Wyniki podawane są najczęściej w promilach (‰) lub miligramach na litr (mg/l). Posiadanie alkomatu na własny użytek jest niezwykle przydatne. Pozwoli on na sprawdzenie, czy możemy już prowadzić dzień po zakrapianej alkoholem imprezie lub czy osoba, która ma zostać naszym kierowcą, jest trzeźwa. Na rynku znajduje się jednak wiele modeli i rodzajów alkomatów. Który z nich wybrać?
Rodzaje alkomatów
Alkomaty dzielimy ze względu na ich budowę, a konkretniej, ze względu na mechanizm wykrywania alkoholu.
Pierwszą grupą są alkomaty półprzewodnikowe. Wykrywają poziom alkoholu w wydychanym powietrzu za pomocą wbudowanego sensora półprzewodnikowego. Są to bardzo tanie alkomaty, które jednak charakteryzuje duży margines błędu. Nie gwarantują one dokładności wyniku, a wiele czynników wpływa znacząco na ich zafałszowanie. Należą do nich między innymi niektóre lekarstwa czy dym papierosowy. Urządzenia te często ulegają również rozkalibrowaniu.
Kolejną grupę produktów stanowią alkomaty elektrochemiczne. Są to bardzo popularne i dokładne modele, które wykorzystuje również policja. Wyposażone są w sensory elektrochemiczne i ich działanie opiera się na reakcjach chemicznych i elektrycznych, które zachodzą pod wpływem wydychanego powietrza. Znajdujący się w powietrzu alkohol wchodzi w reakcję ze związkiem, który znajduje się w alkomacie, a w wyniku tego dochodzi do wytworzenia kwasu octowego. On z kolei uwalnia elektrony, z których powstaje prąd elektryczny. W zależności od stężenia alkoholu napięcie prądu będzie rosło lub malało i w ten sposób otrzymuje się informacje o zawartości promili.
Oprócz tego wyróżniamy też alkomaty spektrometryczne – niezwykle dokładne i profesjonalne urządzenia. Są to modele stacjonarne, a wyniki badań przeprowadzonych z ich pomocą mogą służyć za dowód w rozprawach sądowych. Metoda ich działania opiera się na użyciu podczerwieni.
Kalibracja – jak często ją przeprowadzać?
Regularne przeprowadzanie kalibracji jest niezbędne, by mieć pewność, że wyniki badania alkomatem są prawdziwe. To, jak często należy jej dokonywać, zależy od rodzaju i modelu narzędzia pomiarowego. Dokładna informacja znajduje się zazwyczaj w instrukcji obsługi, a jeśli jej tam nie ma, należy sprawdzić w karcie gwarancyjnej lub skontaktować się z producentem.
Z zasady jednak tańsze alkomaty półprzewodnikowe będą potrzebowały częstszej kalibracji. Ilość pomiarów, jakie będzie można wykonać pomiędzy tymi zabiegami, będzie zdecydowanie mniejsza niż w przypadku alkomatów elektrochemicznych. Zazwyczaj w przypadku tych pierwszych zaleca się kalibrację co pół roku, natomiast alkomaty elektrochemiczne kalibrować wystarczy raz do roku.
Na jakie parametry zwrócić uwagę przy wyborze alkomatu?
To, jaki alkomat wybrać, zależy od przeznaczenia i indywidualnych potrzeb. Warto zwrócić uwagę na kilka parametrów, które pozwolą podjąć przemyślaną decyzję.
- Ilość pomiarów pomiędzy kalibracjami. Każdy model alkomatu pozwala na konkretną ilość pomiarów, które można wykonać pomiędzy kalibracjami bez uszczerbku na jakości wyników.
- Czas oczekiwania pomiędzy pomiarami. Modele różnią się czasem, jaki musi upłynąć pomiędzy jednym a drugim pomiarem.
- Zakres pomiaru. Zakres pomiaru zawartości alkoholu we krwi w większości alkomatów wynosi od 0 ‰ do 2 ‰. Istnieją jednak modele, które umożliwiają otrzymanie dokładnych wyników nawet do 5 ‰.
